در این قسمت، پیشگفتار کتاب " تاملی بر الگوی بومی طراحی و توسعه منطقه ویژه علم و فناوری یزد" ارائه گردیده است:
استان یزد همواره جزء برترین استان های کشور در حوزه های مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بوده است. این استان با 74650 كيلومتر مربع، 4.6 درصد از مساحت كشور را به خود اختصاص داده و هشتمین استان پهناور كشور با 10 شهرستان، 21 بخش، 21 شهر، 45 دهستان و 963 آبادی دارای سکنه محسوب می گردد.

این استان در طول سالیان گذشته مفاخر و نخبگان ارزشمندی را به خود دیده و در راستای اعتلای نام میهن، حدود 4000 شهید تقدیم نموده است. این استان در حوزه های مختلف اقتصادی، علمی، اجتماعی و فرهنگی همواره جزء برترین های کشور بوده است. شِمّه ای از این برتری در عبارات زیر خلاصه گردیده است:
- استان یزد در ردیف شش استان برتر صنعتي كشور قراردارد.
- استان يزد بيش از سهم جمعيتي خود، در توليد ناخالص داخلي كشور سهم دارد بگونه اي كه ارزش توليد هر يزدي در سال 1392 (آخرین آمار) بطور متوسط حدود 18.3ميليون تومان بوده در حاليكه متوسط كشوري آن حدود 11.2 ميليون تومان است.
- متوسط رشد ساليانه محصول ناخالص داخلي (رشد اقتصادي) استان يزد طي دوره 1379 تا 1392 (به قیمت جاری) نسبت به متوسط رشد محصول ناخالص داخلی کل کشور بالاتر بوده است.
- یزد دومين استان بزرگ معدني كشور می باشد.
- یزد دومين استان برتر گلخانه اي كشور می باشد.
- در استان یزد بیش از 50 واحد اقتصادی با بیش از 300 نفر مشغول به فعالیت می باشند
- استان یزد از نظر میل سرمایه گذاری بخش خصوصی دارای جایگاه برتر ملی می باشد.
- نرخ بیکاری استان در سال 1393، 7.3 درصد بوده که سومین استان دارای کمترین نرخ بیکاری است.
- سال های متمادی است که استان یزد بیشترین آمار قبولی در کنکور سراسری را به خود اختصاص داده است. (21 سال متوالی)
- از نظر شاخص «تعداد دانشجو در هر هزار نفر جمعیت»، استان یزد جزء سه استان برتر کشور می باشد.
- از نظر نرخ باسوادی، استان یزد در جایگاه چهارم در کشور قرار دارد.
و بسیاری دیگر از افتخارات در حوزه های مختلف که به دلیل پرهیز از طولانی شدن کلام، از بیان آن ها خودداری شده است.
البته علی رغم وجود ظرفیت های عظیم انسانی، عمدتا توسعه ی صنعتی در استان با تکیه بر صنایع با فناوری پایین و متوسط انجام پذیرفته که این روند متاسفانه پیامدها و تبعاتی برای استان داشته است. از مهمترین این تبعات می توان به موارد زیر اشاره نمود:
• کمبود شديد آب و افت سفره های آب زیرزمینی همراه با افت كيفيت، خشك شدن آب قنوات، نشست زمين، كاهش پوشش گياهي، تهديد جدي جهت توسعه سرمايه گذاري، عدم وجود اعتبارات مورد نياز جهت حفاظت و بهره برداري بهينه از منابع آب.
• مهاجرت گسترده درون استانی (خالي شدن روستاها) و برون استانی (سومین استان مهاجرپذیر کشور)
• گسترش روزافزون پديده حاشيه نشيني همراه با گسترش افقي شهرها بویژه در شهر یزد (11 درصد از کل جمعیت )
- حضور گسترده اتباع بیگانه بویژه افاغنه در استان خاصه مرکز استان به خاطر نوع فعالیت های اقتصادی
- آلودگی های زیست محیطی بویژه آلودگی هوا ناشی از فعالیت گسترده واحدهای صنعتی و کوره های با تکنولوژی پایین
- فشار بیش از حد بر زیرساختها بویژه مسیرهای مواصلاتی استان و ایجاد مشکلات عدیده (سهم استان از تناژ بارگيري راه آهن کشور 42% است. 12میلیون تن در سال بار معدنی از طریق جاده های استان حمل می شود)
- و....
طبعاً ادامه ی این روند – علی رغم تغییر گرایشاتی که در مدیریت استان اتفاق افتاده است- با وجود حصول دستاورهای ارزشمند ممکن است منجر به مشکلات بیشماری (از جنبه های مختلف اقتصادی، فرهنگی و ... ) در استان یزد گردد.
استان یزد از سال های گذشته با درک این وضعیت و به منظور بهبود آن، به سمت توسعه از طریق فعالیت های اقتصادی دانش بنیان و فناور گرایش داشته و طرح های متعددی را در دستور کار قرار داده است. یکی از مهمترین این طرح ها، طرح ایجاد منطقه ویژه‌ی علم و فناوری استان یزد می باشد که از سال 1386 با مصوبه‌ی دولت در دستور کار قرار گرفت و با تلاش های زیاد مسئولین استان، در سال 1393 در شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری کشور به عنوان اولین نوع خود در کشور، مصوب گردید.
در طی سالیان گذشته مطالعات متعددی در این راستا انجام پذیرفت و بالاخره در سال 1392 مطالعه‌ی تکمیلی با عنوان "طراحی طرح جامع کسب و کار منطقه ویژه علم و فناوری یزد" انجام پذیرفت که این مطالعات منجر به تصویب طرح گردید. در این مطالعه، با تلاش جمعی از متخصصین و دلسوزان، همراهی مدیران استان و همت والای تیم کارشناسی این شرکت، مدل بومی کسب و کار منطقه‌ی ویژه علم و فناوری استان طراحی گردید. لازم به ذکر است که مدل اجرایی دبیرخانه‌ی شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری برای اجرایی سازی مناطق ویژه‌ی علم و فناوری در کشور بسیار شبیه و نزدیک به مدل بومی این استان می باشد که نشان دهنده‌ی قوت و دقت آن می باشد.
با عنایت به دانش ایجاد شده در استان در مراحل انجام این مطالعه، با تاکید مدیریت محترم پارک علم و فناوری یزد بر لزوم انتشار این تجارب ارزشمند، سعی بر آن شد تا با تهیه‌ی این کتاب، این دانش در اختیار علاقه‌مندان و فرهیختگان کشور قرار گرفته و در نهایت موجب ارتقای سطح تفکر و دانش در جامعه گردد.
به امید آنکه این تلاش‌ها آغازی باشد در مسیر توسعه‌ی اقتصاد دانش بنیان در استان و کشور عزیزمان ایران.
در پایان، از تلاش ها و حمایت های ارزشمند جناب آقای دکتر داریوش پورسراجیان (ریاست محترم پارک علم و فناوری استان یزد) در مسیر تهیه و انتشار این کتاب، قدردانی می گردد.
علی‌رغم تلاش های صورت گرفته، این مجموعه خالی از اشکال نبوده و انتظار می‌رود این کتاب در معرض دقت و توجه خوانندگان محترم قرار گرفته و با ارائه‌ی نظرات ارزشمند خود ، ما را در برداشتن قدم‌های موثرتری در آینده، یاری نمایند.

شرکت سامان‌آوران توسعه (عباس زارع بنادکوکی)
زمستان سال دولت و ملت، همدلی و همزبانی(1394)