مقدمه
با توجه به کمبود جدی و ضرورت وجود یک مدل بومی و جامع برای توسعه منابع انسانی در سطح بنگاه های اقتصادی و غیر اقتصادی، دستگاه های اجرایی و نهادهای عمومی کشور؛ طراحی و توسعه مدلی جامع در حوزه منابع انسانی از سال های گذشته در دستور کار تیمی از متخصصین دانشکده مدیریت دانشگاه تهران (به سرپرستی پروفسور آرین قلی پور) و خبرگانی از صنعت قرارگرفته و با بهره گیری از دانش و تجربه ناشی از فعالیت علمی و تخصصی مستمر و همچنین همراهی و همفکری جمع کثیری از متخصصین حوزه منابع انسانی و سایر حوزه های سازمانی و با الگوبرداری از تجارب برتر جهانی در این حوزه، مدل بومی 34000 منابع انسانی در کشور ایجاد گردیده است. در ادامه توضیحاتی راجع به اجزای مدل اصلی ارائه گردیده است. در مطلب بعدی به نسخه ویژه سازمانهای دولتی و عمومی این مدل پرداخته می شود.

شکل 1: مدل مفهومی 34000(منبع: کتاب مدل 34000 منابع انسانی، آرین قلی پور، ندا محمد اسماعیلی، افشین دبیری، ویرایش دهم)

اجزای مدل
به طور کلی مدل 34000 از سه جزء اصلی تشکیل شده که عبارتنداز: فرآیندها، نگرش ها و متریک ها. منظور از فرآیندها، کلیه فعالیت هایی است که در حوزه منابع انسانی انجام می شود. نگرش ها نیز نتایجی هستند که فرآیندهای منابع انسانی در سازمان به دنبال دارد. جزء آخر تشکیل دهنده مدل 34000 متریک ها هستند که فرآیندهای منابع انسانی بر اساس این متریک ها اندازه گیری می شوند.

شکل 2: چارچوب کلی مدل 34000

شکل 3: اجزای مدل 34000

فرآیندها
فرآیندهای منابع انسانی جایگاه ویژه ای در مدل 34000 دارد و ممیزی این فرآیندها مستلزم چیرگی بر مدیریت منابع انسانی است. در این مدل به طور کلی تعداد 14 فرآیند و هفت سطح بلوغ پراکنده، مبتدی، مقدماتی، میانی، پیشرفته، بهینه و متعالی وجود دارد. هر فرآیند دارای هفت سطح بلوغ بوده و شامل مجموعه ای از اهداف است که اگر برآورده شوند آن فرآیند می تواند بر منابع انسانی اثر مورد نظر را بگذارد و شاخص انسانی حاصل شود. فرآیندها هم قابلیت های مورد نیاز برای کسب بلوغ در یک مرحله و هم اقدامات مورد نیاز بهبود قابلیت‌ها را مورد توجه قرار می دهند. وقتی اهداف همه فرآیندها در یک سطح بلوغ برآورده شود سازمان آن سطح بلوغ را کسب کرده است و وارد سطح جدیدی از قابلیت های منابع انسانی می شود. بلوغ فرآیند ها باید بتواند به نتایج موثری برسد و بدون نیل به نتیجه بلوغ کاغذی بوده و دوامی نخواهد داشت.

شکل 4: فرایندهای مدل 34000 در هفت سطح بلوغ

نگرش ها
همانطور که قبلاً ذکر گردید یکی دیگر از اجزای اصلی مدل 34000 نتایج و نگرش های منابع انسانی می باشند. نگرش ها نتایجی هستند که در صورت اجرایی شدن فرآیندهای منابع انسانی در یک سازمان به وقوع می‌پیوندند. در مدل مذکور تعداد 12 نگرش در هفت سطح بلوغ پراکنده، مبتدی، مقدماتی، میانی، پیشرفته، بهینه و متعالی وجود دارد.

شکل 5: نگرش های مدل 34000 در هفت سطح بلوغ

متریک ها
یکی از مباحث مهم در بحث استاندارد سازی، سنجش دقیق وضعیت منابع انسانی با استفاده از سنجه های مرتبط و معقول است. اکثر مدیران به دنبال سنجه های کمی برای آگاهی دقیق و معتبر از وضعیت فرآیندها و نگرش‌های منابع انسانی هستند و در مدل 34000 سعی می شود به این نیاز مدیریتی پاسخ داده شود. در مدل مزبور برای هر کدام از فرآیندهای چهارده گانه یک سری شاخص ها وجود دارد که با استفاده از آنها می توان سطوح بلوغ هر فرآیند را اندازه گیری نمود. در مجموع این مدل دارای بیش از 100 متریک می باشد.
در انتها به برخی از ویژگی ها و مزیت‌های مدل اشاره می شود.

ویژگی ها و مزیت‌های مدل 34000
   توجه دقیق و همه جانبه به همه ابعاد
   وجود نقشه راه توسعه در هر فرایند
   کمی نمودن نتایج و امکان کنترل و پایش پیشرفت
   حرکت آگاهانه و تدریجی جهت توسعه منابع انسانی

*تهیه و تنظیم: عباس زارع بنادکوکی
*ویرایش: رضیه میرجلیلی